Món ăn tết Nhật Bản, món ăn truyền thống chỉ có thể ăn vào dịp tết cổ truyền Nhật Bản
Trong dịp tết cổ truyền, người Nhật Bản có những món ăn đặc biệt gọi là Osechi Ryori. Truyền thống này có từ thời kỳ Heian (794-1185) và vẫn được duy trì đến ngày nay.
Osechi Ryori là những món ăn truyền thống chỉ được nấu vào ngày tết nguyên đán Nhật Bản. Các món ăn này thể hiện sự phong phú về màu sắc, vừa đẹp mắt vừa mang những ý nghĩa, thông điệp khác nhau để chào đón năm mới. Sau khi chế biến xong, Osechi được sắp xếp trong các hộp đặc biệt gọi là “jubako”, tương tự như hộp bento.
Việc thưởng thức Osechi Ryori không chỉ là một phần của truyền thống văn hóa Nhật Bản mà còn là cách để gia đình sum họp, cùng nhau chào đón năm mới với những niềm hy vọng và may mắn mới. Tìm hiểu về phong tục tết Nhật Bản cùng Osake để khám phá thêm những nét văn hóa đặc sắc này.
Ăn uống trong dịp Tết là một phần quan trọng của văn hóa Nhật Bản. Hộp đồ ăn Osechi Ryori là một truyền thống đặc biệt, có nhiều ý nghĩa sâu sắc. Những món ăn trong hộp này thường được chuẩn bị trước đêm giao thừa và có thể dùng dần trong vòng 3 ngày đầu năm mới. Điều này giúp các gia đình Nhật Bản giảm bớt gánh nặng khi phải liên tục nấu nướng trong kỳ nghỉ lễ, khi hầu hết các cửa tiệm và nhà hàng đều đóng cửa.
Ngoài ra, việc nấu sẵn Osechi trước đêm giao thừa với số lượng đủ dùng trong 3 ngày cũng bắt nguồn từ niềm tin rằng các vị thần sẽ đến thăm các gia đình trong những ngày đầu năm mới. Do đó, người Nhật tuân thủ phong tục không nấu nướng trong 3 ngày đầu năm (mùng 1 đến 3/1) để tỏ lòng tôn kính.
Như vậy, hộp đồ ăn Osechi Ryori không chỉ là một truyền thống ẩm thực đặc sắc mà còn chứa đựng nhiều ý nghĩa văn hóa và tâm linh sâu sắc trong nền văn hóa Nhật Bản.
Chi tiết về Osechi Ryori – Món ăn tết Nhật Bản
Osechi Ryori là bữa ăn truyền thống của người Nhật Bản trong dịp Tết, tương tự như hộp đựng cơm “bento”, các món ăn trong Osechi Ryori thường được đựng trong những chiếc hộp sơn mài gọi là “ojubako”. Hiện nay, hộp “ojubako” thường có từ 3-5 tầng, mỗi tầng mang một ý nghĩa và thông điệp khác nhau như tượng trưng cho hy vọng, hạnh phúc và giàu có. Cả gia đình sẽ quây quần cùng nhau thưởng thức hộp “ojubako” vào ngày đầu năm mới.
Các món trong Osechi Ryori được nấu nướng cầu kỳ, mang đầy đủ các vị mặn, chua, ngọt và được bảo quản cẩn thận trong tủ lạnh để dùng trong suốt ba ngày Tết ở Nhật Bản.
Mỗi tầng trong hộp “ojubako” không chỉ chứa đựng thực phẩm mà còn mang theo những thông điệp tốt lành cho năm mới. Các món ăn được sắp xếp và chuẩn bị theo quy tắc nghiêm ngặt, thể hiện sự tôn trọng và mong cầu những điều tốt đẹp.
Những món ăn phổ biến nhất trong Osechi Ryori
Datemaki (Sweet Rolled Omelette) – Trứng cuộn
Món trứng cuộn ngọt ngào được xem như “ngôi sao” trong hộp cơm Tết “jubako” của người Nhật Bản. Vị ngọt nhẹ nhàng cùng hình thức bắt mắt biến Datemaki thành món ăn không thể thiếu trong mâm cỗ đầu năm, mang đến khởi đầu may mắn và sung túc.
Kuri Kinton (Candied Chestnut with Sweet Potatoes) – Bánh khoai lang hạt dẻ
Kuri Kinton được làm từ hai nguyên liệu chính là khoai lang Nhật Bản (satsuma imo) và hạt dẻ (kuri) đã được nấu chín và ngào đường. Khoai lang được nghiền mịn, sau đó trộn đều với hạt dẻ và một chút đường để tạo thành một hỗn hợp mịn màng, có màu vàng tươi đẹp mắt.
Namasu (Daikon & Carrot Salad) – Salad cà rốt, củ cải
Namasu, còn được gọi là “salad cà rốt củ cải”, là một món ăn truyền thống của Nhật Bản thường được phục vụ trong dịp Tết Nguyên Đán. Món salad này có màu sắc tươi sáng, kết hợp vị ngọt thanh của cà rốt và vị cay nhẹ của củ cải trắng, mang đến cảm giác thanh mát và kích thích vị giác, rất thích hợp để khai vị cho bữa ăn.
Chikuzenni / Nishime (Simmered Chicken & Vegetables) – Gà om rau củ
Chikuzenni/Nishime là một món ăn truyền thống mang đậm hương vị và ý nghĩa văn hóa Nhật Bản. Với sự kết hợp hoàn hảo giữa thịt gà và rau củ, món ăn này không chỉ ngon miệng mà còn rất bổ dưỡng. Hãy thử làm món gà om rau củ này để cùng gia đình đón Tết ấm cúng và trọn vẹn!
Tazukuri (Candied Sardines) – Cá mòi rang bọc sốt ngọt
Tazukuri, hay còn gọi là cá mòi rang bọc sốt ngọt, là một món ăn truyền thống của Nhật Bản thường được phục vụ trong dịp Tết Nguyên Đán. Món ăn này được làm từ cá mòi khô tẩm ướp gia vị và rang giòn, sau đó phủ một lớp sốt ngọt làm từ nước tương, mirin và đường.
Kuromame (Sweet Black Soybeans) – Đậu đen ninh
Kuromame, hay còn gọi là đậu đen ninh, là một món ăn truyền thống của Nhật Bản thường được phục vụ trong dịp Tết Nguyên Đán. Món ăn này được làm từ đậu đen ninh nhừ, sau đó tẩm ướp gia vị và thường được ăn kèm với cơm trắng.
Kazunoko (Herring Roe) – Trứng cá trích
Kazunoko, hay còn gọi là trứng cá trích, là một món ăn truyền thống của Nhật Bản thường được phục vụ trong dịp Tết Nguyên Đán. Món ăn này được làm từ trứng cá trích ướp muối và thường được trang trí bằng rong biển kombu.
Kamaboko (Fish Cake with Salmon Roe) – Chả cá và trứng cá hồi
Kamaboko, hay còn gọi là chả cá Nhật Bản, là món ăn truyền thống được yêu thích bởi hương vị thơm ngon và ý nghĩa văn hóa đặc trưng. Khi kết hợp cùng trứng cá hồi, Kamaboko mang đến trải nghiệm ẩm thực tinh tế và sang trọng, thường được thưởng thức trong dịp Tết Nguyên Đán hoặc những dịp đặc biệt.
Ebi no Umani (Simmered Shrimp) – Tôm hầm
Ebi no Umani là một món ăn Nhật Bản có nghĩa là “tôm với vị umami”. Đây là món ăn phổ biến trong dịp Tết Nguyên Đán vì tôm tượng trưng cho sự trường thọ và may mắn trong văn hóa Nhật Bản.
Shake no Kobumaki (Salmon Kombu Roll) – Cá hồi cuộn tảo bẹ
Shake no Kobumaki là món ăn truyền thống Nhật Bản thường được thưởng thức vào dịp Tết Nguyên Đán. Món ăn này tượng trưng cho sức khỏe tốt, tuổi thọ cao và sự thịnh vượng. Cá hồi cuộn tảo bẹ có hương vị thơm ngon, thanh đạm và rất dễ làm.
Kikka Kabu (Pickled Chrysanthemum Turnip) – Củ cải ngâm
Kikka Kabu, hay còn gọi là Củ cải ngâm hoa cúc, là một món ăn truyền thống Nhật Bản thường được thưởng thức trong dịp Tết Nguyên Đán. Món ăn này tượng trưng cho sự trường thọ, may mắn và thịnh vượng. Củ cải ngâm hoa cúc có hương vị chua ngọt thanh đạm.
Tataki Gobo (Pounded Burdock Root) – Rễ cây ngưu bàng
Tataki Gobo là món ăn được chế biến từ rễ cây ngưu bàng giã nhỏ, tẩm gia vị và nấu chín. Món ăn này có vị ngọt tự nhiên, trộn với mè xay ăn vừa giòn vừa thơm. Rễ cây ngưu bàng cắm rất sâu và phát triển mạnh dưới lòng đất nên món ăn này là biểu tượng cho sức khỏe dẻo dai.
Su Renkon (Pickled Lotus Root) – Củ sen muối
Su Renkon là món ăn kèm phổ biến trong ẩm thực Nhật Bản, được làm từ củ sen ngâm trong hỗn hợp nước giấm, đường và gia vị. Món ăn này có vị chua ngọt thanh mát, giúp cân bằng hương vị cho các món ăn khác trong bữa ăn. Củ sen tượng trưng cho sự may mắn và thịnh vượng trong văn hóa Nhật Bản.
Fresh Homemade Mochi – Bánh mochi
Mochi là loại bánh gạo mềm dẻo, được làm từ bột gạo nếp giã nhuyễn. Bánh mochi thường được ăn kèm với kem, trái cây hoặc nhân ngọt. Bánh mochi tượng trưng cho sự may mắn và thành công trong văn hóa Nhật Bản.
Những món ăn kèm và món tráng miệng đi kèm với Osechi Ryori
Ozoni (phong cách Kanto)
Ozoni là món canh đặc trưng trong ngày Tết của người Nhật, mang ý nghĩa cầu mong sức khỏe, may mắn và thịnh vượng cho năm mới. Món ăn này có sự khác biệt về nguyên liệu và cách nấu giữa các vùng miền, với phong cách Kanto (phía Đông Nhật Bản) và Kansai (phía Tây Nhật Bản) là hai phong cách phổ biến nhất. Được đặc trưng bởi nước dùng dashi thanh nhẹ, bánh gạo mochi dày hình vuông và các loại nhân đơn giản như thịt gà, rau bina và củ cải.
Ozoni (phong cách Kansai)
Khác với phong cách Kanto, Ozoni phong cách Kansai sử dụng nước dùng miso đậm đà, bánh gạo mochi tròn và các loại nhân đa dạng hơn như thịt gà, cá hồi, tôm, rau củ và thậm chí cả đậu phụ. Món ăn này tượng trưng cho sự sum vầy, sung túc và an khang trong năm mới.
Toshikoshi Soba
Toshikoshi Soba là món mì soba ăn vào đêm giao thừa để tiễn năm cũ và đón chào năm mới. Mì soba tượng trưng cho sự trường thọ và may mắn, giúp gột rửa những điều không may mắn của năm cũ và mang đến những điều tốt đẹp.
Mochi (Bánh gạo Nhật Bản)
Bánh mochi là món ăn phổ biến trong dịp Tết Nhật Bản, tượng trưng cho sự may mắn, thịnh vượng và sức khỏe. Bánh mochi có nhiều loại với hương vị và hình dạng khác nhau, được làm từ bột gạo nếp giã nhuyễn và thường được ăn kèm với nước sốt đậu đỏ ngọt hoặc kem vani.
Sweet Red Bean Paste – Đậu đỏ nghiền
Đậu đỏ nghiền là món ăn kèm phổ biến cho bánh mochi, được làm từ đậu đỏ nấu nhừ và nêm nếm gia vị cho có vị ngọt thanh. Đậu đỏ tượng trưng cho sự may mắn và thịnh vượng, thường được dùng trong các nghi lễ và lễ hội của Nhật Bản.
Cucumber Wrapped Sushi – Dưa chuột cuốn sushi
Dưa chuột cuốn sushi là món ăn nhẹ thanh mát và bổ dưỡng, thường được ăn trong những ngày Tết. Món ăn này được làm từ cơm sushi, dưa chuột, trứng và các loại rau củ khác cuộn trong lá rong biển.
Otoro Sushi
Otoro sushi là món sushi cao cấp được làm từ phần béo nhất của cá ngừ vây xanh, có vị béo ngậy và tan chảy trong miệng. Món ăn này tượng trưng cho sự sang trọng và sung túc, thường được dùng trong các dịp đặc biệt.
Hosomaki (Thin Sushi Rolls)
Hosomaki là món sushi cuộn mỏng với nhân đơn giản như cá hồi, dưa chuột hoặc trứng. Món ăn này dễ làm và phù hợp cho mọi lứa tuổi, thường được ăn kèm với nước tương và wasabi.
Futomaki (Thick Sushi Rolls)
Futomaki là món sushi cuộn dày với nhiều loại nhân khác nhau như cá hồi, tôm, trứng, rau củ và dưa leo. Món ăn này đầy đủ dinh dưỡng và thích hợp cho những ai muốn thưởng thức nhiều hương vị trong một cuộn sushi.
Zenzai (Red Bean Soup with Rice Cakes)
Zenzai là món súp đậu đỏ ngọt với bánh mochi, thường được ăn vào mùa đông để giữ ấm cơ thể. Món ăn này có vị ngọt thanh và bùi bùi, thích hợp để ăn tráng miệng hoặc ăn nhẹ.
Mizu Yokan
Mizu yokan là món thạch đậu đỏ thanh mát, được làm từ đậu đỏ nấu nhừ, thạch agar và đường. Món ăn này có vị ngọt nhẹ và thanh mát, thích hợp để ăn vào mùa hè.
Nanakusa Gayu – Cháo 7 loại thảo mộc
Nanakusa Gayu, hay còn gọi là Cháo thất thảo, là món ăn truyền thống Nhật Bản được ăn vào ngày 7 tháng 1, đánh dấu sự khởi đầu của năm mới. Món cháo này được nấu từ 7 loại thảo mộc mùa xuân, tượng trưng cho sức khỏe, sự thanh lọc cơ thể và mang đến những lời cầu chúc tốt đẹp cho năm mới.
Món ăn Tết truyền thống của Nhật Bản không chỉ là một nét đẹp văn hóa độc đáo mà còn là sợi dây gắn kết gia đình, thể hiện lòng biết ơn và cầu mong cho một năm mới an khang, thịnh vượng. Trải nghiệm Osechi Ryori là hành trình khám phá kho tàng văn hóa ẩm thực phong phú và tinh tế của xứ sở hoa anh đào. Hy vọng bài viết này đã mang đến cho bạn những thông tin thú vị về Osechi Ryori và văn hóa đón Tết độc đáo của người Nhật Bản.